نگاهی تحلیلی و انتقادی به شهودگروی اخلاق شناختی تامس رید
نویسندگان
چکیده
در این مقاله کوشیده ام تا با روشی توصیفی- تحلیلی، ابتدا از نظریّۀ اخلاق شناختی تامس رید، فیلسوف اسکاتلندی سدۀ هجدهم، دربارۀ چگونگی ادراک و تصدیق ارزشها و هنجارهای اخلاقی، که به «شهودگروی مبتنی بر فهم عرفی» معروف است، توصیفی تحلیلی به دست دهم و از رهگذر چنین توصیف تحلیلی ای به این دو پرسش پاسخ دهم که «گستره و دامنۀ شهودگروی اخلاق شناختی رید تا کجاست؟» و «تبیین رید از منشاء خطای اخلاقی چیست؟» سپس با توجّه به آن توصیف تحلیلی، کوشیده ام تا با بیان پاره ای از وجوه قوّت و وجوه ضعف نظریّۀ اخلاق شناختی رید نشان دهم که، اوّلاً، «آیا نظریّۀ اخلاق شناختی رید در توجیه اعتبار معرفت اخلاقی، نظریّه ای موجّه، دفاع پذیر و پذیرفتنی است یا نه؟» و، ثانیاً، «آیا تبیین رید از منشاء خطای اخلاقی انسان ها تبیینی بسنده است یا نه؟» پاره ای از نتایج این مقاله، با توجّه به پرسشهایی که طرح کردم، عبارتند از: الف) شهودگروی اخلاق شناختی رید، از حیث گستره و دامنه اش، هم مفاهیم اخلاقی ارزشی و هم مفاهیم اخلاقی هنجاری را دربرمی گیرد. ب) رید منشاء خطای اخلاقی انسان ها را دو چیز دانسته است: یکی جهل و بی خبری فاعل عمل اخلاقی دربارۀ درستی یا نادرستی پاره ای از اعمال، و دیگری قصور و بی توجّهی وی دربارۀ عمل نکردن به مقتضای احکام اخلاقی اش. ج) شهودگروی اخلاق شناختی رید به سبب مبتنی بودنش بر نظریّۀ «اصالت کشف» دربارۀ مبادی تصوّری اخلاق و نیز به سبب ابتنایش بر مطلق انگاری اخلاقی وی دربارۀ مبادی تصدیقی اخلاق، نظریّه ای ناموجّه، دفاع ناپذیر و ناپذیرفتنی است. د) تبیین رید از منشاء خطای اخلاقی انسان ها تبیینی نابسنده است.
منابع مشابه
نگاهی تحلیلی و انتقادی به شهودگروی اخلاقشناختی تامسرید
در این مقاله کوشیدهام تا با روشی توصیفی- تحلیلی، ابتدا از نظریّۀ اخلاقشناختی تامسرید، فیلسوف اسکاتلندی سدۀ هجدهم، دربارۀ چگونگی ادراک و تصدیق ارزشها و هنجارهای اخلاقی، که به «شهودگروی مبتنی بر فهم عرفی» معروف است، توصیفی تحلیلی به دست دهم و از رهگذر چنین توصیف تحلیلیای به این دو پرسش پاسخ دهم که «گستره و دامنۀ شهودگروی اخلاقشناختی رید تا کجاست؟» و «تبیین رید از منشاء خطای اخلاقی چیست؟» سپس ...
متن کاملنگاهی تحلیلی انتقادی به اصالت ابیات مشهور به مرگ مادر سیاوش در شاهنامه
در دهههای اخیر بویژه، بخشی از همت شاهنامهپژوهان به پیرایش و منقّح کردن شاهنامه از ابیات ِمنسوب به فردوسی اختصاص یافته است. آنگونه که مشهور است به این دست از ابیات، الحاقی میگویند. از جملهی آنها، ابیاتی است(حدود 15بیت) در مورد مرگِ مادر سیاوش، که در شاهنامههای چاپ مسکو، شاهنامهی تصحیح دکتر کزازی و تصحیح خالقیمطلق الحاقی شمرده شدهاند. در باب الحاقی بودن این داستان نظر خاصی ارائه نشده است. از...
متن کاملتحلیلی از شهودگروی اخلاقی هِنری سیجویک و نقدی بر آن
در این مقاله خواهم کوشید که با روشی تحلیلی ـ انتقادی، ابتدا با تکیه بر تحلیل انتقادی هنری سیجویک از اخلاق مبتنی بر فهم عرفی ــ که وی آن را «شهودگروی جزمینگرانه» نامیده است ــ و نیز با بیان اصول اخلاقیای که وی آنها را بدیهی و کاملاً معتبر دانسته است، تحلیلی از مفاد شهودگروی اخلاقی وی به دست دهم و سپس با تأمّلاتی انتقادی در اصول اخلاقی بدیهی و کاملاً معتبر مورد نظر سیجویک نشان دهم که آیا آن اصول ...
متن کاملنظریه بازیها به مثابه ابزاری برای فلسفه اخلاق؛ تبیینی تاریخی و تحلیلی انتقادی
فلسفه اخلاق، پژوهشی درباره درستی، نادرستی، روایی یا ناروایی اعمال یا تحقیق درباره استدلالهای ورای باورهای اخلاقی ماست. یکی از عرصههای مهم فراخوانی باورهای اخلاقی یا درک عمل درست یا نادرست، حوزه رفتارهای تعاملی و متقابل انسانهاست؛ ازاینرو منطقی به نظر میآید که نظریه بازیها، بهعنوان مطالعه فرایند و برایند تعامل های افراد، ظرفیت برخی کاوشهای فلسفی و اخلاقی را داشته باشد. مقاله پیش رو در پ...
متن کاملنگاهی تحلیلی به تاریخ اخلاق پزشکی اسلامی؛ مطالعهی موردی آثار ابنالجزار، اهوازی، ابنسینا و جرجانی
Studying the history of medical ethics and analyzing the dynamics and effects of renowned physicians of the Islamic era and the exploitation of this precious heritage is indispensable. Therefore, in this research, by descriptive-analytic approach, , the books of Teb Al-fukhara and Al-Masakin, Ibn al-Jazar, Full medical industry, Ahvazi, Law in Medicine of Ibn Sina, and Kharazmshahi Save of Jorj...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
مجله پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریزناشر: دانشگاه تبریز
ISSN 2251-7960
دوره 7
شماره 13 2014
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023